Perfekcjonizm
6 minut
czytania

Jak radzić sobie z perfekcjonizmem

Autor
Mateusz Jarmolik
Opublikowane
4.3.2025
Perfekcjonizm, choć często postrzegany jako zaleta, może stać się przeszkodą w realizacji naszych celów i marzeń. Zamiast inspirować do działania, paraliżuje i prowadzi do ciągłego niezadowolenia. Jak więc znaleźć równowagę między dążeniem do doskonałości a akceptacją własnych ograniczeń? W tym artykule przyjrzymy się, jak radzić sobie z perfekcjonizmem, aby czerpać z niego korzyści, a jednocześnie nie dać się mu zdominować.

Good enough?

,,Idealne jest wrogiem dobrego” - Wolter

Obniż standardy. Zmniejsz oczekiwania względem siebie. Zrozum, że perfekcja nie istnieje. Zrekalibruj cele i uczyń je łatwiejszymi do osiągnięcia. Przestań szukać garnca złota na końcu tęczy.

To postulaty szkoły ,,good enough”. Oczywiście, są one wartościowe i w dużym stopniu trafiają w sedno problemu. Niestety, argumenty te słabo przekonują perfekcjonistów.

Jak przekonać tych, którzy wszystko co gorsze niż ideał postrzegają jako przeciętne, że powinni odpuścić? To karkołomne zadanie. Dlatego, zamiast myśleć o pokonaniu perfekcjonizmu, zastanówmy się jak z perfekcjonizmem żyć.

Mistrzostwo zamiast perfekcji

Zamiast dążyć do perfekcji, skup się na mistrzostwie. Szlifuj swoje rzemiosło i ciesz się tym procesem. Sukces to nie tylko laur, ale również droga, którą przemierzasz.

,,Ostatecznie to pożądanie, nie to, czego pożądamy, jest tym, co kochamy” - Friedrich Nietzsche

Rozwój przede wszystkim

Nie próbuj zrobić wszystkiego idealnie. Skup się na działaniu najlepiej, jak potrafisz w danym momencie. Unikając zadań ze strachu przed porażką, blokujesz swój rozwój. Błędy są częścią nauki – to one Cię udoskonalają.

Zacznij teraz, z tym co masz

Nie czekaj na idealne warunki. Zacznij działać teraz, wykorzystując to, co masz pod ręką. Najpierw stwórz podstawy, później będziesz mógł dopracować szczegóły.

Wykorzystuj błędy

Nie bój się błędów. Przygotuj się na ich obecność i traktuj je jako naturalną część procesu nauki. Każde niedoskonałe działanie przybliża Cię do mistrzostwa.

Nikt nie zapamięta nieudanych prób i potknięć. Wszyscy będą podziwiać efekt, którym się podzielisz.

Zmień swoje nastawienie

Perfekcjoniści często mają trudności z zaakceptowaniem procesu i budowaniem nawyków. Wszystko chcieliby mieć na już.

Ważne jest, aby nauczyć się współczucia wobec siebie i wybaczać sobie błędy. To pozwoli zaakceptować fakt, że proces jest stopniowy.

Pracuj nad świadomością

Rozpoznawaj i konfrontuj perfekcjonistyczne myśli. W obliczu obaw skieruj uwagę na swoje możliwości, doceń własne mocne strony i osiągnięcia. Nie umniejszaj się w swoich oczach. Pomoże Ci w tym trening uważności.

Pozbądź się wstydu

Ujawnij swoją prawdziwą twarz. Pokaż, że Ci zależy. Okaż pasję i zaangażowanie. 

Dziel się swoim procesem. Otwarcie mów o swoich potknięciach i bez wstydu przyznaj, że się uczysz i rozwijasz.

Okazując niedoskonałość zyskujesz siłę. Dzięki temu nie chronisz żadnego wizerunku, a więc nie musisz niczego udowadniać.

,,Lepszy diament ze skazą, niż kamyk bez niej.” - Konfucjusz

Wartościowe cele

Wyznaczaj sobie cele, które są osiągalne, ale jednocześnie ambitne. Realizuj je krok po kroku, skupiając się na małych zwycięstwach, które prowadzą do większych sukcesów.

Adaptacyjny perfekcjonizm

Nie musisz wyrzekać się swoich standardów i przystawać na podejście ,,good enough”. Bądź dumny z własnych ambicji i świętuj zwycięstwa. Wykorzystuj pozytywne aspekty perfekcjonizmu, takie jak sumienność i pracowitość, aby osiągać swoje cele.

Szybko dostrzegaj zagrożenia i reaguj w porę. Nie pozwól samokrytyce, niskiej samoocenie czy lękowi przed porażką wtargnąć na Twoje terytorium. Zbuduj i konsekwentnie wzmacniaj barierę ochronną. Do jej głównych budulców należą życzliwość względem siebie i akceptacja niedociągnięć.

Nie wszystko na raz

Pamiętaj, że nie musisz odnosić sukcesów w każdej dziedzinie życia. Skup się na priorytetach i efektywnie wykorzystuj swoją energię. Zaufaj ludziom wokół siebie i pozwól sobie pomóc.

Buduj zdrowe relacje

Otaczaj się ludźmi, którzy wspierają Twój rozwój i Ci kibicują. Takimi, którzy doceniają inwencję i wysiłek. Unikaj za to krytykantów, którzy w każdej wizji doszukują się opcji porażki.

Sam zostań przykładem pozytywnych zachowań dla Twojej rodziny i przyjaciół. Bądźcie dla siebie buforem i wspierajcie się w zmaganiach z problemami i stresem.

Przestań się porównywać

Nie porównuj się do innych. Szczególnie w mediach społecznościowych, w których widzisz tylko wyidealizowane wersje rzeczywistości. Skup się na swojej unikalnej drodze.

Sen, dieta i trening

Dbaj o swoje zdrowie fizyczne. Sen, zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna wspierają Twój dobrostan i pomagają radzić sobie ze stresem. 

Stare jak świat przysłowie mówi nam: w zdrowym ciele zdrowy duch. I mówi prawdę. Zdrowie fizyczne jest podstawą dobrostanu mentalnego.

Podsumowanie

Perfekcjonizm może być zarówno motorem napędowym, jak i ciężarem. Kluczem do sukcesu jest znalezienie równowagi między dążeniem do doskonałości a akceptacją własnych ograniczeń. 

Poprzez skupienie się na mistrzostwie, docenianie procesu nauki i wyznaczanie realistycznych celów, możemy czerpać z perfekcjonizmu to, co najlepsze, jednocześnie minimalizując jego negatywne skutki. 

Pamiętajmy, że najważniejsze jest działanie i ciągły rozwój, a nie dążenie do nierealnego ideału. Tylko wtedy perfekcjonizm stanie się naszym sprzymierzeńcem, a nie wrogiem.

Źródła

Curran, T., & Hill, A. P. (2019). Perfectionism is increasing over time: A meta-analysis of birth cohort differences from 1989 to 2016. Psychological bulletin, 145(4), 410.

Flett, G. L., Hewitt, P. L., Nepon, T., Sherry, S. B., & Smith, M. (2022). The destructiveness and public health significance of socially prescribed perfectionism: A review, analysis, and conceptual extension. Clinical Psychology Review, 93, 102130.

Hamachek, D. E. (1978). Psychodynamics of normal and neurotic perfectionism. Psychology: A journal of human behavior.

Hewitt, P. L., & Flett, G. L. (1991). Perfectionism in the self and social contexts: conceptualization, assessment, and association with psychopathology. Journal of personality and social psychology, 60(3), 456.

Osenk, I., Williamson, P., & Wade, T. D. (2020). Does perfectionism or pursuit of excellence contribute to successful learning? A meta-analytic review. Psychological assessment, 32(10), 972.

Stoeber, J., & Childs, J. H. (2011). Perfectionism.

Rozwijaj się z athletae

Dołącz do newslettera, aby być na bieżąco z naszymi artykułami i otrzymywać dodatkowe materiały